Unutulmayacak tarihi başarı
Yaklaşık 75 milyon dolara mal olan Chandrayaan-3 uzay aracı geçen ay fırlatıldı ve bugün, 23 Ağustos saat 15:34 civarında Ay yüzeyine indi. Chandrayaan-3’ün iniş yaptığı Ay’ın güney kutbu son derece kritik ve stratejik bir kıymete sahip. Bilim insanları bölgenin su buzu yataklarına konut sahipliği yaptığına inandıklarından, güney kutup bölgesi uzay seyahati yapan ülkeler için değerli bir bilimsel ve stratejik ilgi alanı olarak kabul ediliyor. Milyonlarca yıldır karanlıkta kalan, güneş almayan kraterlerde donmuş halde bulunan su buzu, roket yakıtına ve hatta gelecekteki mürettebatlı misyonlar için içme suyuna dönüştürülebilir.
Hindistan’ın uzay aracını Ay’ın güney kutbunun yakınına indirme teşebbüsü, bir diğer ülkenin birebir taraftaki başarısız teşebbüsünden yalnızca birkaç gün sonra gerçekleşti. Rusya‘nın Luna 25 uzay aracı 19 Ağustos’ta motorlarındaki ateşleme sorunu nedeniyle Ay yüzeyine çakılmış ve böylelikle ülkenin 47 yıl sonraki birinci Ay’a iniş teşebbüsü sona ermişti.
Chandrayaan-3’ün yolculuğu
Hindistan’ın Ay’a iniş aracı üç kesimden oluşuyor: Bir iniş aracı, bir gezici araç ve şimdiye kadar Ay ile Dünya ortasındaki 384.400 kilometrelik boşluğu kat etmek için gereken tüm itiş gücünü uzay aracına sağlayan itiş modülü.
Yaklaşık 1.700 kilogram ağırlığındaki iniş aracı ve 26 kilogram ağırlığındaki gezici, araştırmacıların Ay yüzeyini tahlil etmelerine yardımcı olacak dataları yakalamak ve bileşimi hakkında yeni bilgiler sunmak üzere hazırlanmış bilimsel araçlarla dolu. İniş aracı ve gezicide ay yüzeyinin bileşenlerini ölçecek bir dizi araçla birlikte Ay’ın iç kısmındaki zelzeleleri tespit etmeye çalışacak bir sismometre bulunuyor.
İniş aracı ve gezginin Ay’ın yüzeyinde yaklaşık iki hafta boyunca misyon yapması bekleniyor. İtici modül yörüngede kalacak ve Dünya’ya data transferi için bir aktarma noktası misyonu görecek.
Küresel Ay yarışı
Rusya’nın başarısız Luna 25 iniş denemesinden bu yana Hindistan’ın vazifesi daha da büyük bir kıymet kazandı. Chandrayaan-3’ün başarısıyla Hindistan, 2013’ten bu yana Ay yüzeyine üç iniş aracı indiren Çin’den sonra 21. yüzyılda Ay’a bir uzay aracı indiren ikinci ülke oldu – buna Ay’ın uzak tarafına inen birinci araç da dahil. (ABD’nin Ay’a inen son aracı, mürettebatlı Apollo 17 vazifesi, 1972’de inmişti).
Japonya’nın uzay ajansı olan Japonya Havacılık ve Uzay Keşif Ajansı tarafından başlatılan ve bu ayın sonlarına yanlışsız havalanması beklenen bir vazife de dahil olmak üzere bir düzineden fazla ülkenin önümüzdeki yıllarda Ay’a vazife planları var. Amerika Birleşik Devletleri de bu yılın başlarında Ay’a üç ticari iniş aracı göndermeyi planlarken, NASA da 2025 üzere kısa bir mühlet içinde astronotları Ay’a geri götürebilecek Artemis III misyonu için çalışmalarını sürdürüyor.
Ancak Ay’a iniş hala güçlü bir iş. Şimdiye kadar yapılan beşerli inişler Ay’ın nispeten kolay bölgelerine iniş yaptı. Lakin maksat artık güney kutup bölgesi. İki bölge ortasında fark çok büyük -Sahra çölüne roket indirmekle Himalaya Dağları’na roket indirmek üzere.
Öte yandan Hindistan da bu başarıyı birinci denemede yapmadı. Ülke birinci kere 2019 yılında Chandrayaan-2 vazifesi sırasında Ay’a bir uzay aracı indirmeye çalıştı fakat yazılım yanılgısı nedeniyle araç yüzeyine çakıldı. Son vakitlerde biri 2019’da İsrail’den, başkası Nisan ayında Japonya’dan olmak üzere iki ticari uzay aracı ve birkaç gün evvel Rusya’nın Luna 25’i Ay yüzeyine çakıldı.
Aşağıdan iniş yayınının tamamını izleyebilirisinz. Görüntünün 44. dakikasında iniş gerçekleştiriliyor.