Radyoaktivite üzerine yaptığı öncü çalışmaları ile sadece iki Nobel Mükafatı kazanmakla kalmayıp tıpkı vakitte “modern fiziğin annesi” olarak tanınan Marie Curie, ne yazık ki radyoaktif elementler olan polonyum ve radyum üzerine yaptığı araştırmalardan problemsiz bir formda kurtulamadı. Bu araştırmaları, ona kalıcı bir bilimsel miras sağlamış olsa da, tıpkı hususların bedeni üzerinde de kalıcı bir tesiri oldu.
Curie, sadece Nobel Mükafatı kazanan birinci bayan olmakla kalmayarak, tıpkı vakitte iki farklı alanda ödül alan tek bayandı. 1896’da Fransız fizikçi Henri Becquerel, uranyum tuzlarının objelerden geçme yetenekleri bakımından X-ışınlarına emsal ışınlar yaydığını keşfetti. Bu keşif, Curie’ye Becquerel’in bulgularını araştırma tezinin bir modülü olarak kullanması için ilham verdi. Kocası Pierre Curie ile çalışmalarına başladılar ve 1898’de iki yeni radyoaktif element olan radyum ve polonyumu keşfettiler. Bu sonuçlar, Curie’lerin 1903’te Nobel Fizik Ödülü’nün yarısını almasına yol açtı. Öteki yarısı Becquerel’e verildi.
Daha sonra, 1911’de, pek çok şahsî trajediden sonra (Pierre Curie 1906’da apansız hayatını kaybetti), Curie saf radyumu izole etmesi ile Nobel Kimya Ödülü’ne layık görüldü. Araştırmasını radyoaktif hususların kimyası ve bunların tıptaki uygulamalarına adamaya devam edecekti. Hatta, Curie’nin çalışmaları olmasaydı, kanser tedavilerimiz muhtemelen bugün olduğu kadar gelişmiş olmayacaktı. Lakin aldığı tedbirlere karşın, Curie’nin bu unsurlarla nizamlı ve uzun periyodik temasının bir bedeli oldu.
Maire CurryMarie Curie, 4 Temmuz 1934’te, radyasyonla yaptığı çalışmaların neden olduğu aplastik anemiden ötürü hayatını kaybetti. Aplastik anemi, ismine karşın olağan bir anemiden daha fazlasıdır, kemik iliği bedeninizin düzgün çalışması için kâfi yeni kan hücresi üretemediğinde ortaya çıkan az bir kan durumudur. Curie öldüğünde bedeni o kadar radyoaktifti ki, gömülmesi için kurşun kaplı bir tabuta konması gerekti. Lakin, tabutunun mezardan çıkarıldığı 1995 yılına kadar kimse bunu bilmiyordu.
O vakitler Fransız yetkililer, bilime katkıları ve Fransız tarihinin simgeleri oldukları için Curie çiftini ulusal anıt mezar olan Panthéon’a taşımak istediler. Hafriyattan sorumlu yetkililer, kalan radyasyonla ilgili tasalar sebebiyle Fransız radyasyondan korunma ajansıyla temasa geçti ve mezarlıktaki çalışanları korumak için yardım istedi.
Kazıcılar mezarlarına yaklaştıklarında, havada olağan düzeylerde radyasyon tespit ettiler ve mezarın açılması ile bu düzeyler (çok büyük ölçüde olmasa da) yükseldi. Marie Curie’nin tabutu, birinci başta tahtadan yapılmış üzere görünüyordu, lakin açıldığında 2,5 milimetre kurşunla kaplı olduğunu gördüler.
Curie’nin bedeninin daha sonra incelenmesi, epeyce yeterli korunmuş olduğunu ortaya çıkardı ve sadece küçük düzeylerde alfa ve beta kontaminasyonu tespit edildi. Journal of British Society for the History of Radiology’ye nazaran bu, muhtemelen Curie’nin ömrünün ilerleyen periyotlarında radyasyona maruz kalmayı sınırlamak için adımlar atmış olmasından kaynaklanıyordu.
Marie Curry’nin hala radyoaktif olan not defteri.Ancak öbür eşyaları için tıpkı şeyi söylemek pek mümkün değil. Vefatından 100 yıl sonra, mobilyaları, yemek kitapları, kıyafetleri ve laboratuvar notları da dahil olmak üzere birçok eşyası çok derecede radyoaktif olmaya devam ediyor. Bunların bir kısmı, aslında Fransa’nın Paris kentindeki Bibliothèque National’da kurşun kaplı kutularda saklanıyor. Bu objelere erişim talebinde bulunan ziyaretçilerin bir sorumluluk feragatnamesi imzalamaları ve radyum-226’ya maruz kalmayı önlemek için hami giysiler giymeleri gerekiyor.
Bu izotopun yaklaşık 1.600 yıllık bir yarı ömre sahip olduğu düşünülürse, kıymetli dokümanların uzun bir mühlet boyunca güçlü bir mirasın ziyanlı bir hatırlatıcısı olarak kalacağı öngörülebilir.
