İlk defa 2019’da Norveç kıyılarında görülen ve Rusya tarafından casusluk için kullanıldığı tez edilen bir beyaz balina (beluga), bu hafta İsveç’te tekrar ortaya çıkarak bilim insanlarının başını karıştırmayı başardı. Deniz biyologları, balinanın, çeşidin tipik hayat alanından uzaklaşmaya devam ederken, hiç beklenmedik olan bu bölgeye çok süratli ulaştığını söylüyor.
Bilim insanları, en yakın beyaz balina popülasyonunun Norveç’in kuzey kıyısı ile kuzey kutbu ortasında bir nokta olan Svalbard takımadalarında bulunduğunu söyleyerek beyaz balinanın İsveç’e seyahat etmesine duydukları şaşkınlığı belirtiyor. Balinanın Norveç’e ulaşmasından beri öteki bir beyaz balinayla karşılaşmadığına inanılıyor ve bir eş arıyor olabileceği düşünülüyor.
OneWhale kuruluşundan bir deniz biyoloğu olan Sebastian Strand,The Guardian ile yaptığı görüşmede “Şu anda neden bu kadar çok hızlandığını bilmiyoruz” dedi ve devam etti: “Onu bir eş bulmaya iten hormonlar olabilir. Ya da beyaz balinalar çok toplumsal bir cins olduğu için yalnızlık hissediyor olabilir – diğer beyaz balinaları arıyor olabilir.” 13-14 yaşlarında olduğu iddia edilen balinanın “hormonlarının çok yüksek olduğu bir yaşta” olduğu kestirim ediliyor.
Balina, kamera yuvaları ve üzerinde “St. Petersburg’a Aittir” yazan bir koşum kadrosu takılmış halde birinci sefer Norveç’te bulunduktan sonra, Norveççe “balina” sözü ile Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in birinci isminin birleşiminden oluşan Hvaldimir ismiyle anılmaya başlandı. Deniz Biyoloğu Jorgen Ree Wiig o sırada CNN ile yaptığı görüşmede “balina oyun oynar görünüyordu fakat içgüdülerimiz onun koşum gruplarından kurtulmak için de yardım istediğini söylüyordu” demişti. Ayrıyeten Rus donanmasının daha evvel askeri operasyonlar yürütmek için beyaz balinaları eğittiği biliniyordu ve Soğuk Savaş sırasında mayınları ve torpidoları koklamak için kullanıldıkları bir gerçek.
Norveç Balıkçılık Müdürlüğü’nden deniz biyologları, 2019’da Hvaldimir’in koşum ekibini çıkardı. Hvaldimir’in Rus korumasından kaçmış olabileceğine ve insanların yanında rahat göründüğü için Rus donanması tarafından eğitilmiş olabileceğine inanıyorlar.
Yerel deniz biyologları The Guardian ile yaptıkları görüşmede, Norveç’in somon çiftliklerinde balık bulmuş olan balinanın “sağlıklı” göründüğünü söyledi. Lakin kuruluş, balinanın İsveç’te yiyecek bulup bulamayacağından telaş duyuyor ve daha evvel Hvaldimir’in biraz kilo verdiğini gözlemlediklerini belirtiyor.
Beyaz balinalar 40 ila 60 yıl ortasında bir ömre sahip ve çoklukla Grönland, kuzey Norveç ve Rusya’yı çevreleyen sularda yaşar. Rusya, balinanın bir Rus casusu olarak kullanıldığı tezlerine hiçbir vakit resmi bir cevap vermedi, lakin BBC’nin bildirdiği üzere Rus yedek albayı Viktor Baranets, 2019’da Govorit Moskva ile yaptığı bir röportajda “Bu hayvanı casusluk için kullanıyor olsaydık, nitekim üzerinde ‘Lütfen bu numarayı arayın’ yazılı bir cep telefonu numarası ekler miydik?” demiş ve eklemişti: “Savaş rolleri için askeri yunuslarımız var, bunu gizlemiyoruz.”
