Dünyanın en büyük gölleri süratle küçülüyor ve bu durum, gezegenimizin dört bir yanındaki beşerler için kritik bir tatlı su kaynağını tehlikeye atıyor. Araştırmacılar, Science mecmuasında yayınlanan yeni bir çalışmada, uydu manzaralarını inceleyerek dünyanın en büyük göllerinin yarısından fazlasının su kaybettiğini buldu.
Ekip, 1992’den 2020’ye kadar geçen devirde en büyük göllerin 1.972’sinin uydu imgelerini tahlil etti ve uzun vadeli kaydedilen su düzeylerini ve son su ölçümleri inceledi. Bu göllerin %53’ünün su kaybettiğini ve toplam kaybın, ABD’nin en büyüğü olan Mead Gölü’nü doldurabilecek su ölçüsünün 17 katı kadar olduğunu buldular.
Yaşanan kurak bir devir su düzeylerini önemli ölçüde azaltabilirken, bir sonraki yıl yaşanan kış fırtınaları rezervleri yine doldurabiliyor. Ancak çalışmada belirtilen su kaybı, iklim değişikliğine ve daha fazla su talebi de dahil olmak üzere artan insan faaliyetine bağlandı.
Değişen iklim şartları global sıcaklıkları yükseltiyor, dünyanın birçok yerinde buharlaşmayı artırıyor ve yağış tertipleri de değişiyor. Ayrıyeten, göllerdeki tortuların birikmesi ile oluşan sedimantasyon da su depolama kapasitelerini düşürüyor. CNN ile görüşen araştırmacılar, bunun kısmen iklim değişikliğiyle de irtibatlı olabileceğini ve daha fazla orman yangınının daha fazla tortu birikintisinin akmasına sebep olduğunu söyledi.
Çalışmada vurgulandığı üzere, bu su kaybı hem kuru hem de nemli bölgelerde, Dünya’nın genelinde yaşanıyor.
Araştırmaya nazaran göller gezegenin yüzeyinin küçük bir kısmı olsa da “Dünya’nın sıvı yüzey tatlı suyunun %87’sini depoluyor” olmalarından ötürü bu büyük bir tasa kaynağı. Bu tatlı su rezervleri, eğlence, içme suyu, hijyen, tarım ve seyahat için kullanılır. Araştırmacılar, Dünya nüfusunun dörtte biri olan yaklaşık 2 milyar insanın kuruyan bir gölün havzasında yaşadığını iddia ediyor.
Araştırmacılar, bilgilerine dayanarak etkileşimli bir harita da oluşturdular.
Çalışmanın ortak müellifi Ben Livneh bir basın açıklamasında, “İnsan tüketimi göl suyu depolama azalmasında büyük bir faktörse, o vakit büyük ölçekli düşüşleri azaltmak için yeni siyasetler uyarlayabilir ve keşfedebiliriz” dedi.
Araştırmada yer alan editör özetinde, araştırmacıların “tatlı su depolama, yiyecek temini, su kuşları habitatı, kirleticilerin ve besinlerin döngüsü ve rekreasyon üzere temel ekosistem hizmetlerini daha yeterli korumak için su kullanım uygulamalarının değiştirilmesi gerektiği” vurgulanıyor.
