Bilhassa son yıllarda bilim dünyası füzyon gücünde önemli başarılara imza atıyor. Nükleer füzyon, insanlık için kıymetli çünkü ortada sınırsız güç kelam konusu. Nükleer füzyona örnek olarak Güneş‘in çekirdeğinde gerçekleşen tepkileri verebiliriz. Füzyon gücünden yararlanmak, sera gazı emisyonu ya da uzun ömürlü radyoaktif atık üretmediği için uzun vakittir bilim insanlarının ve araştırmacıların amacı olmuştur.Ancak füzyon gücü üretmenin önünde yüksek sıcaklık ve basınç ihtiyacı, plazma kararsızlığı, maliyet, ölçeklenebilirlik ve güç istikrarını bulma gibi çeşitli pürüzler bulunmakta. Kısaca, füzyonu oluşturmak için verdiğimiz güçten daha fazlasını daima olarak şimdilik elde edemiyoruz. Geçtiğimiz yıl ABD’de nükleer füzyonda verilen gücün ölçüsünden daha fazla güç elde edilse de aşılacak maniler önümüzde duruyor. Yapılan yeni bir çalışmada ise bir öteki değerli adım atıldı. Bilim insanları küçük bir reaktörde çok yüksek sıcaklıklara erişti.
Nükleer füzyonda yeni adım
Füzyonu başarmak için farklı reaktör tipleri bulunuyor, bunlardan birisi de tokamak temelli olanlar. Tokamaklar, temelinde manyetik hapsetme füzyonunda kullanılan bir aygıt olarak özetlenebilir. Bu tepkilerde, reaktör çekirdeğindeki füzyon yakıtının sıcak plazmasını denetim etmek ve hapsetmek için güçlü bir manyetik alan kullanılıyor. Ana gaye, füzyon tepkilerinin daima olarak gerçekleşebileceği ve sınırsız bir güç kaynağı sağlayan kararlı bir plazma durumunu sürdürebilmek. Bunun için de son derece yüksek sıcaklıklar gerekiyor.Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı (ORNL), Princeton Plazma Fiziği Laboratuvarı (PPPL) ve Tokamak Energy araştırmacıları tarafından yapılan yeni bir çalışma, füzyon gücü araştırmalarında değerli bir muvaffakiyete imza atıyor. Takım, füzyon güç santrallerinin ticari seviyede güç üretebilmesi için gerekli olan yaklaşık 100 milyon santigrat derece sıcaklığa ulaşmayı başardı. Bu muvaffakiyet ve kullanılan ST40 ismindeki aygıt büsbütün benzersiz zira, öteki füzyon aygıtlarına göre çok daha küçük ve daha global bir plazmaya sahip.
Ticari füzyon santralleri için umut verici
Araştırmacılar bu sonuçları elde etmek için, 1990’larda TFTR tokamakta 10 milyon watt’tan fazla füzyon gücü üreten TFTR tokamaktakine misal bir yaklaşım kullandı. Grup, plazmayı ısıtmak için 1,8 milyon watt yüksek güçlü nötr parçacık kullandı. Plazma boşalması ya da füzyon tepkilerinin etkin olarak gerçekleştiği müddet sadece 0,15 saniye olmasına karşın, çekirdekteki iyon sıcaklıkları 100 milyon santigrat derecenin üzerine çıktı.Sonuçlar, kompakt yüksek alanlı global tokamaklara dayalı füzyon güç santrallerinin gelecekteki gelişimi için umut veriyor. Bu gelişmeler, sürdürülebilir ve pak güç üretimi için umut verici bir yol sunan daha verimli ve ekonomik olarak uygulanabilir füzyon gücü tahlillerine yol açabilir.
